Aktualności
Adwokat Łukasz Bielawa
Nieślubnego dziecka nie można pozbawić zachowku
3 lutego 2017

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 lutego 2017 r., jaki zapadł w sprawie o sygn. akt I CSK 260/16 przyjął, iż żona zmarłego spadkodawcy obowiązana jest respektować prawa jedynego dziecka swojego zmarłego męża i zapewnić mu byt, dzieląc się z nim masą spadkową. W niniejszej sprawie pełnomocnik 13-letniego Jarosława S., jedynego, nieślubnego syna spadkodawcy, wniósł powództwo o zachowek. Spadkodawca – również o imieniu Jarosław, zmarł w 2004 r., w wieku 52 lat. Majątek po nim przejęła Anna S., żona zmarłego. W żądaniu skierowanym przeciwko niej do Sądu, syn spadkodawcy domagał się połowy 1 ha nieruchomości położonej w Warszawie, a będącej w posiadaniu spadkodawcy. Po śmierci męża Anna S., w maju 2005 r. uzyskała sądowe stwierdzenie zasiedzenia wskazanej nieruchomości, jej mąż posiadał bowiem tę działkę przez 29 lat. Anna S. sprzedała tę nieruchomość pewnej spółce za kwotę 5 mln zł. Co ciekawe, opisany grunt należał do rodziny S. od międzywojnia, rodzina utraciła go jednakże na mocy dekretu Bieruta, w wyniku którego działkę przejęło państwo. Jednakże rodzina spadkodawcy cały czas po II wojnie światowej faktycznie posiadała tę nieruchomość. Opisana sprawa dwukrotnie była rozpatrywana przez Sąd II instancji. Gdy po raz pierwszy sprawa wróciła do Sądu I instancji, stwierdzono, iż spadek nabyła pozwana, ale na rzecz dziecka zasądzono 3 mln 824 tys. zł. W wycenie dokonanej przez biegłego oszacowano bowiem wartość całej działki na kwotę 33 mln 899 tys. zł, przy cenie m² kształtującej się na poziomie 3 200 zł. Od tego wyroku apelację wniosły obie strony. Sąd II instancji zmienił wyrok, podwyższając należność powoda, zasądzając na jego rzecz dodatkowo 1 mln 690 tys. zł. Zgodnie z art. 991 § 1 kc: ,,zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek)”. Pozwana w postępowaniu przed Sądem II instancji złożyła wniosek o uwzględnienie jako dowodu aktu notarialnego – przedwstępnej umowy zbycia działki, jaką spadkodawca zawarł ze spółką. Sąd nie uwzględnił jednak tego dokumentu. Pozwana złożyła zatem skargę kasacyjną, w której powołała się nie tylko na naruszenie art. 991 kc, ale również na naruszenie zasad współżycia społecznego. Warto nadmienić, że pełnomocnik pozwanej wskazywał, że w chwili otwarcia spadku działka nie należała jeszcze do Anny S., ponieważ nie zapadł jeszcze prawomocny wyrok stwierdzający zasiedzenie. Z kolei pełnomocnik 13-letnego syna spadkodawcy zauważył, że zasadniczą trudnością w sprawie jest ustalenie momentu, w którym ekspektatywa przekształciła się w majątek. Dodał nadto, iż wyrok zasądzający zachowek na rzecz Jarosława S. zapadł rok po stwierdzeniu zasiedzenia na rzecz pozwanej. W przedmiocie naruszenia zasad współżycia społecznego stwierdził z kolei, że Anna S. nie może powoływać się na tę okoliczność, ponieważ to ona kwestionuje prawa dziecka do majątku jego zmarłego ojca i dokłada starań, aby nie doszła do skutku egzekucja z wygranego procesu powoda ze skargi pauliańskiej. Sąd Najwyższy uznał, że skarga nie powinna zasługiwać na uwzględnienie i oddalił ją. W uzasadnieniu wyroku Sędzia Anna Kozłowska zauważyła, że pozwana w żaden sposób nie kwestionowała posiadania nieruchomości spornej oraz jej wartości. Zdaniem SN oczywiste jest, iż pozwana nabyła przedmiotową działkę na własność, co uzasadnia konieczność podzielenia się majątkiem z synem spadkodawcy. Ponadto, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, to pozwana powinna respektować prawa jedynego dziecka swojego zmarłego męża.
Praca zdalna uregulowana w Kodeksie pracy
23 lutego 2023
Wraz z najnowszą nowelizacją Kodeksu pracy została uregulowana kwestii pracy zdalnej. Obecnie, zgodnie z przepisami, praca może być wykonywana nie tylko w zakładzie pracy, lecz również poza nim, a dokładnie "w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą". Mowa tu więc nie tylko o miejscu zamieszkania pracownika, lecz...
Błędy w postępowaniu karnym a naruszenie dóbr osobistych
18 września 2020
W dniu 23 czerwca 2020 r. Sąd Najwyższy wydał interesujące postanowienie w sprawie o sygn. akt II CSK 40/20. Wskazał w nim mianowicie, iż ewentualne nieprawidłowości, jakie miały miejsce na etapie postępowania karnego nie mogą być uznane za naruszenia dóbr osobistych. Czego dotyczyła sprawa? Otóż pewien mężczyzna domagał się, aby...
Wyższe kary za przestępstwa i wykroczenia skarbowe
18 września 2020
W 2021 r. najwyższa możliwa kara za przestępstwo skarbowe wyniesie prawie 27 milionów złotych, a najniższa możliwa grzywna za wykroczenie skarbowe wynosić będzie 280 zł. Zmiany w tym zakresie mają bezpośredni związek ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia, które w przyszłym roku, które w przyszłym roku ma wynieść 2 800 zł, czyli o...
Przekonania prokuratora a dobro dziecka - ważne orzeczenie SN
13 stycznia 2020
Jak zauważył Sąd Najwyższy w swoim wyroku z dnia 6 grudnia 2019 r. (sygn. akt V CSK 471/18), gdy prokurator występuje z pozwem o zaprzeczenie ojcostwa, w żadnym razie nie może kierować się osobistymi przekonaniami, ale wyłącznie dobrem dziecka. Nie zawsze bowiem jest tak, że zaprzeczenie ojcostwa będzie leżało w...
Ważne zmiany w systemach bezpieczeństwa samochodów
13 stycznia 2020
W dniu 5 stycznia br. weszły w życie istotne przepisy, mające na celu poprawę bezpieczeństwa na drogach oraz zminimalizowanie liczby wypadków. Otóż zgodnie z nimi od 2022 r. każdy nowy model samochodu, wprowadzany na rynek unijny będzie musiał posiadać zaawansowane systemy bezpieczeństwa (w sumie prawie 30), w tym zwłaszcza: asystenta...