Aktualności
Adwokat Łukasz Bielawa
Pasierb może uzyskać zasiłek opiekuńczy za opiekę nad ojczymem
13 czerwca 2019

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w dniu 14 marca 2019 r. wydał interesujący wyrok (sygn. akt II SA/Bk 620/18) w przedmiocie zasiłków opiekuńczych. Sąd ten uznał mianowicie, że zasiłek taki należał się wnioskodawcy, który opiekował się ciężko chorym ojczymem, mimo iż ten miał również swojego syna. Jak zauważył WSA w Białymstoku, okoliczność, że schorowany mężczyzna ma też syna, nie powoduje, że jego pasierb nie jest osobą obowiązaną do alimentowania go; zarówno dziecko mężczyzny jak i pasierb są spokrewnieni i spowinowaceni w tym samym stopniu. Czego dotyczyła sprawa? Otóż do wójta pewnej gminy zgłosił się mężczyzna, wnosząc o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego w związku z tym, że opiekuje się chorym ojczymem. Wnioskodawca wskazał, iż zamieszkuje z ojczymem, a nadto jest jego opiekunem prawnym. W miejscu zamieszkania obu mężczyzn przeprowadzono wywiad środowiskowy, w wyniku którego ustalono, że ojczym wnioskodawcy to 60-letni wdowiec, którym opiekuje się na co dzień syn jego zmarłej żony. Pasierb mężczyzny nie pracuje i nie ma prawa do zasiłku. Z kolei ojczym uzyskuje rentę z ZUS oraz zasiłek pielęgnacyjny. Mężczyzna ten cierpi na padaczkę i zwyrodnienie kręgosłupa, przyjmuje szereg leków i często odbywa wizyty lekarskie, na które zawozi go pasierb. Wniosek mężczyzny o przyznanie zasiłku trafił do Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej, jednakże nie został przez niego uwzględniony. Jak wynikało z decyzji Kierownika wnioskodawca nie przynależy do najbliższego kręgu osób, na których spoczywa obowiązek alimentacyjny wobec jego ojczyma. Schorowany mężczyzna ma przecież syna i to na nim ciąży obowiązek alimentacyjny wobec ojca. Organ powołał się również na art. 132 kro, w myśl którego: ,,obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami”. Jeżeli zatem obowiązek alimentacyjny w pierwszej kolejności spoczywa na dzieciach, to wnioskodawca jako pasierb nie może domagać się przyznania mu świadczenia. Chociaż wnioskodawca odwołał się od decyzji, to Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało ją w mocy, podkreślając, że osoba o odległym stopniu bliskości względem osoby wymagającej opieki mogłaby uzyskać zasiłek wyłącznie wówczas, gdyby zostało ustalone, że brak jest osoby zobowiązanej do alimentacji w bliższej kolejności albo że nie może ona sprawować opieki nad chorym. Odmiennego zdania był WSA w Białymstoku, który uchylił obie decyzje wydane dotąd w sprawie. Jak przypomniał Sąd, obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu środków utrzymania, a w miarę potrzeby środków wychowania i obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Może on dotyczyć również osób niespokrewnionych, w tym powinowatych, co zdaniem Sądu wynika wyraźnie z regulacji art. 144 kro. Przepis ten stanowi, że:
§ 1. Dziecko może żądać świadczeń alimentacyjnych od męża swojej matki, niebędącego jego ojcem, jeżeli odpowiada to zasadom współżycia społecznego. Takie samo uprawnienie przysługuje dziecku w stosunku do żony swego ojca, niebędącej jego matką.
§ 2. Mąż matki dziecka, niebędący jego ojcem, może żądać od dziecka świadczeń alimentacyjnych, jeżeli przyczyniał się do wychowania i utrzymania dziecka, a żądanie jego odpowiada zasadom współżycia społecznego. Takie samo uprawnienie przysługuje żonie ojca dziecka, niebędącej matką dziecka.
§ 3. Do obowiązku świadczeń przewidzianego w poprzedzających paragrafach stosuje się odpowiednio przepisy o obowiązku alimentacyjnym między krewnymi.
Sąd podkreślił również, że obowiązek alimentacyjny pasierba wobec męża matki istnieje, gdy ten angażował się w wychowanie i utrzymywanie pasierba, a żądanie przyznania alimentów jest zgodne z zasadami współżycia społecznego. W konkluzji to na wnioskodawcy spoczywa obowiązek alimentacyjny wobec swego ojczyma. WSA w Białymstoku przypomniał również, że osoba bliższa stopniem wyprzedza co do obowiązku alimentacyjnego osoby spokrewnione w stopniu dalszym. Z kolei linia powinowactwa odzwierciedla linię pokrewieństwa. Jako że powinowactwo wynika z małżeństwa, należało uznać, że powinowactwo pierwszego stopnia odpowiada pokrewieństwu pierwszego stopnia. Stąd też dziecko małżonka w żadnym razie nie wyprzedza pasierba w realizowaniu obowiązku alimentacyjnego. W opinii Sądu oba orzekające w sprawie organy niesłusznie uznały, że pasierb nie może domagać się tego rodzaju świadczenia, wszak na wnioskodawcy również ciąży obowiązek alimentacyjny w stosunku do chorego mężczyzny.
Praca zdalna uregulowana w Kodeksie pracy
23 lutego 2023
Wraz z najnowszą nowelizacją Kodeksu pracy została uregulowana kwestii pracy zdalnej. Obecnie, zgodnie z przepisami, praca może być wykonywana nie tylko w zakładzie pracy, lecz również poza nim, a dokładnie "w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą". Mowa tu więc nie tylko o miejscu zamieszkania pracownika, lecz...
Błędy w postępowaniu karnym a naruszenie dóbr osobistych
18 września 2020
W dniu 23 czerwca 2020 r. Sąd Najwyższy wydał interesujące postanowienie w sprawie o sygn. akt II CSK 40/20. Wskazał w nim mianowicie, iż ewentualne nieprawidłowości, jakie miały miejsce na etapie postępowania karnego nie mogą być uznane za naruszenia dóbr osobistych. Czego dotyczyła sprawa? Otóż pewien mężczyzna domagał się, aby...
Wyższe kary za przestępstwa i wykroczenia skarbowe
18 września 2020
W 2021 r. najwyższa możliwa kara za przestępstwo skarbowe wyniesie prawie 27 milionów złotych, a najniższa możliwa grzywna za wykroczenie skarbowe wynosić będzie 280 zł. Zmiany w tym zakresie mają bezpośredni związek ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia, które w przyszłym roku, które w przyszłym roku ma wynieść 2 800 zł, czyli o...
Przekonania prokuratora a dobro dziecka - ważne orzeczenie SN
13 stycznia 2020
Jak zauważył Sąd Najwyższy w swoim wyroku z dnia 6 grudnia 2019 r. (sygn. akt V CSK 471/18), gdy prokurator występuje z pozwem o zaprzeczenie ojcostwa, w żadnym razie nie może kierować się osobistymi przekonaniami, ale wyłącznie dobrem dziecka. Nie zawsze bowiem jest tak, że zaprzeczenie ojcostwa będzie leżało w...
Ważne zmiany w systemach bezpieczeństwa samochodów
13 stycznia 2020
W dniu 5 stycznia br. weszły w życie istotne przepisy, mające na celu poprawę bezpieczeństwa na drogach oraz zminimalizowanie liczby wypadków. Otóż zgodnie z nimi od 2022 r. każdy nowy model samochodu, wprowadzany na rynek unijny będzie musiał posiadać zaawansowane systemy bezpieczeństwa (w sumie prawie 30), w tym zwłaszcza: asystenta...