Czy kary umowne można wyliczać w nieskończoność? - Adwokat Łukasz Bielawa - Szczecin

91 820 54 11 505 10 11 23 kancelaria@adwokat-bielawa.pl

Aktualności

Adwokat Łukasz Bielawa

Czy kary umowne można wyliczać w nieskończoność?

20 listopada 2018

Czy kary umowne można wyliczać w nieskończoność?

Nad tym zagadnieniem pochylił się Sąd Najwyższy w swoim wyroku z dnia 9 listopada 2018 r. (sygn. akt V CSK 640/17). Spółka jawna wystąpiła z powództwem o ustalenie i zapłatę przeciwko pewnemu inwestorowi, powołując się na nieważność zawartej z nim umowy. Powódka przytoczyła treść art. 483 kc, zgodnie z którym:

§ 1. Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

§ 2. Dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę kary umownej.

Konflikt, jaki zrodził się między stronami dotyczył sposobu naliczania kar umownych w związku z nieterminowym wykonaniem robót budowlanych. W umowie strony zastrzegły bowiem, że etapów budowy ma być dziewięć, a za opóźnienie każdego z etapów nalicza się kary w wysokości 0,5 % wartości etapu w przeliczeniu na każdy dzień opóźnienia. Ponadto strony ustaliły, że również nieterminowe oddanie całej inwestycji skutkować będzie naliczeniem kary umownej w wysokości 0,2 % wartości netto całej inwestycji. Zdaniem powoda postanowienia dotyczące kar umownych zostały sformułowane w taki sposób, że w istocie kar tych nie da się ustalić. Sąd I instancji oddalił powództwo spółki zauważając, że rzeczywiście doszło do opóźnień w wykonaniu każdego etapu prac, przez co przesunął się również końcowy termin oddania inwestycji. Prawidłowo więc powódce naliczono kary umowne w wysokości 4 mln zł za poszczególne etapy, zaś łącznie 8 mln zł, co stanowiło prawie połowę wartości wynagrodzenia zastrzeżonego w umowie. Zastrzeżeń Sądu nie budziła też kwestia sumowania kar. Chociaż powódka wniosła apelację od tego rozstrzygnięcia, została ona oddalona. Sąd II instancji uznał tym samym, że umowa łącząca strony była ważna, a wielokrotnie naliczanie kar umownych – prawnie dopuszczalne. Spółka nie zgodziła się również i z tym orzeczeniem, zaskarżając je w drodze skargi kasacyjnej. Swoje stanowisko uzasadniła tym, że zaskarżony wyrok naruszył art. 58 kc w zw. z art. 353 kc, poprzez uznanie, że ustalenie kar za każdy dzień zwłoki nie musi mieć końcowego terminu ustalania kar. Ponadto, zdaniem powódki bezwzględnie nieważna jest multiplikacja kar, jakiej dopuścił się pozwany. Powyższą argumentację powódki Sąd Najwyższy uznał za zasadną, toteż uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. W opinii tego Sądu, aby skutecznie unieważnić umowę należałoby wykazać, że gdyby powód był świadom konsekwencji, jakie niosą za sobą kolejnie kary umowne, to w ogóle nie przystąpiłby do umowy. SN podkreślił też, że jego rolą nie jest ocena, czy sama niedookreśloność postanowień umownych skutkuje ich nieważnością. Jak dodała sędzia sprawozdawca Anna Kozłowska: ,,to nie jest jeszcze wygrana sprawa dla powoda. Powództwo objęło tylko fragment umowy, ale aby doprowadzić do unieważnienia całej umowy trzeba zbadać związek między kwestionowanym fragmentem umowy a resztą zapisów”. Eksperci podkreślają, że wyrok Sądu Najwyższego należy tłumaczyć w ten sposób, że przy naliczaniu kar umownych, kontrahent musi znać maksymalną ich wysokość.

Konieczność doręczenia decyzji administracyjnej każdemu z małżonków oddzielnie

5 maja 2023

Co do zasady w społeczeństwie panuje przekonanie, iż działania jednego małżonka wywołują skutek również odnośnie do drugiego z nich. Wskazać jednak należy, że o ile taka sytuacja może mieć miejsce na gruncie prawa cywilnego, o tyle nie ma zastosowania w toku postępowania administracyjnego. W postępowaniu administracyjnym stronami są poszczególni małżonkowie jako...

Dodatkowe uprawnienie pracownika

25 kwietnia 2023

Z dniem 26 kwietnia 2023 r. wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu pracy, na mocy której zostanie dodany art. 1481. Zgodnie z tym przepisem pracownikowi w ciągu roku kalendarzowego przysługiwać będzie zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna będzie natychmiastowa obecność pracownika....

Nowe przestępstwa w Kodeksie karnym

3 kwietnia 2023

Nowelizacja Kodeksu karnego wprowadziła dwa nowe przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego. Zostały one uregulowane w art. 223a oraz art. 223b k.k. i są ściśle związane z ochroną funkcjonariuszy publicznych. W art. 223a k.k. zostało uregulowane przestępstwo publicznego nawoływania do udostępnienia informacji dotyczących życia prywatnego funkcjonariusza organu powołanego do...

Praca zdalna uregulowana w Kodeksie pracy

23 lutego 2023

Wraz z najnowszą nowelizacją Kodeksu pracy została uregulowana kwestia pracy zdalnej. Obecnie, zgodnie z przepisami, praca może być wykonywana nie tylko w zakładzie pracy, lecz również poza nim, a dokładnie "w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą". Mowa tu więc nie tylko o miejscu zamieszkania pracownika, lecz...

Błędy w postępowaniu karnym a naruszenie dóbr osobistych

18 września 2020

W dniu  23 czerwca 2020 r. Sąd Najwyższy wydał interesujące postanowienie w sprawie o sygn. akt  II CSK 40/20. Wskazał w nim mianowicie, iż ewentualne nieprawidłowości, jakie miały miejsce na etapie postępowania karnego nie mogą być uznane za naruszenia dóbr osobistych. Czego dotyczyła sprawa? Otóż pewien mężczyzna domagał się, aby...

Wzory dokumentów

Przykładowe pisma autorstwa naszej Kancelarii. Wzory pozwów o rozwód oraz alimenty, a także wzór oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania.

 

Profesjonalne i rzetelne podejście do każdej prowadzonej sprawy. Skontaktuj się ze mną