W dniu 31 stycznia 2018 r. Sąd Najwyższy w sprawie o sygn. akt IV CSK 442/17 wydał interesujące rozstrzygnięcie, w którym jednoznacznie stanął na stanowisku, że dobro dziecka stanowi naczelną zasadę polskiego porządku prawnego. Czego dotyczyła sprawa? Otóż Marlena J. - Polka i Jacob M. - Duńczyk wspólnie z synem Marcusem zamieszkiwali w Danii. Gdy chłopiec skończył 3 lata, jego ojciec wyprowadził się z domu. Dziecko pozostało pod opieką matki, a Jacob M. łożył na jego utrzymanie. W październiku 2013 r. kobieta zdecydowała się przyjechać wraz z dzieckiem do Polski, nie informując o tym zarówno swojego byłego partnera jak i pracodawcy oraz kierownictwa przedszkola, do którego uczęszczał chłopiec. Jacob M. zaczął szukać syna z pomocą policji. Po upływie kilku miesięcy dowiedział się, że synek i jego matka przebywają w Polsce. Wówczas wystąpił o pozbawienie Marleny J. władzy rodzicielskiej i wydanie mu dziecka. Wspólna władza rodzicielska nad chłopcem została zniesiona prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Wiborg z dnia 25 marca 2015 r. W obliczu tego rozstrzygnięcia Jacob M. zwrócił się do Sądu okręgowego w Ostrołęce o ustalenie, że wyrok ten ma moc prawną na terenie Polski. Sąd Okręgowy uwzględnił wniosek mężczyzny argumentując, że rozstrzygnięcia, jakie zapadły w sprawach rodzinnych przez sądami państw obcych są w sposób automatyczny uznawane na obszarze Rzeczpospolitej, jednakże nie wynika z tego, że żądanie wnioskodawcy jest niemożliwe. Zdaniem SO w Ostrołęce brak jest przeszkód, aby uznać wyrok, bowiem zarówno Marlena J. jak i małoletni Marcus mogli być przesłuchani w Polsce. Z kolei Sąd Apelacyjny w Białymstoku dokonał zmiany wyroku wskazując, że w niniejszej sprawie miało miejsce naruszenie zasady dobra dziecka, a w konsekwencji również klauzuli porządku publicznego. Zdaniem pełnomocnika Jacoba M. orzeczenie Sądu II instancji przeczy regule wzajemności, czego następstwem stanie się lekceważenie rozstrzygnięć Sądów polskich przez sądy państw unijnych. Co więcej, w jego opinii Sąd odwoławczy nie odniósł się do ewentualnych konsekwencji odmowy uznania wyroku sądu duńskiego. Z kolei prokurator Prokuratury Krajowej, biorący udział w postępowaniu, wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej zauważając jednocześnie, że odebranie Marlenie J. władzy rodzicielskiej negatywnie wpłynie na małoletniego Marcusa, gdyż chłopiec utrzymuje bliską więź zarówno z matką jak i z babcią. Z kolei przedstawicielka Rzecznika Praw Dziecka podkreśliła, że Sąd orzekający w sprawie powinien mieć na uwadze przede wszystkim dobro chłopca. Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną Jacoba M. Jak podkreśliła sędzia sprawozdawca Bogumiła Ustjanicz: ,,Sąd Apelacyjny trafnie zwrócił uwagę, że elementarna zasada ochrony dobra dziecka obowiązuje w ustawie konstytucyjnej, w Konwencji haskiej, w Konwencji o prawach dziecka, jak i w polskim kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (…) Dziecko pozostawało pod opieką matki od czasu urodzenia i tak jest do chwili obecnej. Jeśli matkę by się pozbawiło władzy, to mogłoby to naruszyć stan emocjonalny dziecka, które niedługo kończy 8 lat”, dodała również, że w myśl art. 12 Konwencji o Prawach Dziecka każde rozstrzygnięcie dotyczące dziecka musi uwzględniać także możliwe zagrożenie jego praw. W opinii SN choć instytucja pozbawienia władzy rodzicielskiej istnieje zarówno w prawie polskim jak i duńskim, to jednak uznanie wyroku Sądu duńskiego w realiach sprawy przyniosłoby negatywne konsekwencje dla dobra małoletniego, bowiem Marlena J. zostałaby pozbawiona władzy rodzicielskiej w Polsce. Nie mogłaby zatem podjąć żadnej decyzji dotyczącej syna. Sąd Najwyższy podniósł także, iż po wydaniu rozstrzygnięcia w sprawie, pozycja ojca dziecka w żaden sposób się nie zmieni, wszak zachowa on formalną władzę nad synkiem i ma takie samo prawo do podejmowania decyzji dotyczących Marcusa, jak matka dziecka. Zdaniem pełnomocnika wnioskodawcy: ,,skutki tego orzeczenia są dwojakie: w tej konkretnej sprawie władzę rodzicielską w Polsce mają rodzice wspólnie. W każdym innym państwie europejskim władzę rodzicielską będzie miał ojciec. W Polsce rodzice zachowują te same prawa do decydowania, gdzie się dziecko będzie uczyć, gdzie będzie leczone, czy i w jakiej religii będzie wychowywane itd. Ale ojciec ma iluzoryczne prawo w Polsce. Drugim aspektem orzeczenia SN są skutki na gruncie prawa międzynarodowego rodzinnego, gdyż będzie ono postrzegane jako naruszenie zasady wzajemności, która obowiązuje przy uznawaniu orzeczeń polskich, także za granicą. Możemy się spodziewać zatem, że sądy skandynawskie czy niemieckie, tam, gdzie sytuacja dzieci jest zagrożona, mogą w ten sam sposób traktować orzeczenia sądów polskich i ich nie uznawać”.