Aktualności
Adwokat Łukasz Bielawa
Jakie sytuacje uzasadniają rozwiązanie umowy dożywocia?
18 stycznia 2018
Odpowiedzi na powyższe pytanie można poszukiwać w wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 1 grudnia 2017 r., wydanym w sprawie o sygn. akt I ACa 548/17. Realia sprawy prezentowały się następująco: powód wystosował pozew przeciwko swojemu synowi, domagając się rozwiązania umowy dożywocia. Na poparcie swego stanowiska wskazał, iż przeniósł na syna własność nieruchomości zabudowanej, będącej gospodarstwem rolnym. W zamian syn miał zapewnić ojcu dożywotnie utrzymanie, przyjąć go jako domownika oraz dokonywać na jego rzecz niezbędnych świadczeń. Niestety, syn nie wywiązywał się z postanowień umowy. Nie tylko nie objął gospodarstwa rolnego, ale porzucił je wraz z całym inwentarzem, w następstwie czego powód pozostał bez opieki. Sąd Okręgowy oddalając powództwo podkreślił, że jeżeli pojawi się konflikt pomiędzy dożywotnikiem a osobą uprawnioną z umowy dożywocia, która czyni niemożliwym dalsze wykonywanie umowy w sposób zgodny z jej treścią, sąd może na żądanie każdej ze stron zamienić zarówno wszystkie jak i tylko wybrane uprawnienia dożywotnika na dożywotnią rentę, a w szczególnych przypadkach, przy jednoczesnym spełnieniu przesłanek dodatkowych - rozwiązać umowę. Z rozwiązaniem umowy możemy mieć bowiem do czynienia dopiero wtedy, gdy osoba zobowiązana z umowy dożywocia zupełnie lekceważy dożywotnika, dopuszcza się względem niego czynów karalnych czy całkowicie odmawia należnych mu świadczeń. Jak zauważył Sąd, w niniejszej sprawie taka sytuacja nie nastąpiła. Innego zdania był Sąd Apelacyjny w Białymstoku. W jego opinii kluczową przesłanką, pozwalającą na rozwiązanie umowy dożywocia jest (podobnie zresztą jak ma to miejsce przy żądaniu zamiany świadczeń objętych prawem dożywocia na rentę) niewłaściwy układ stosunków, powodujący, że strony nie mają ze sobą bezpośredniej styczności. Rozwiązanie umowy ma charakter wyjątkowy, Sąd orzekając w jego przedmiocie winien brać pod uwagę interesy stron, w tym także ekonomiczne. Jednakże przez przypadek wyjątkowy w myśl art. 913 § 2 kc rozumieć należy nie tylko drastyczne przejawy uniemożliwiające bezpośrednią styczność stronom umowy, ale również takie sytuacje, kiedy to zobowiązany z umowy dożywocia porzuca nieruchomość, nie wykonuje obowiązków względem dożywotnika, wypaczając sens umowy dożywocia - tak jak miało to miejsce w niniejszej sprawie. Sąd II instancji podkreślił też, że w związku z zawartą umową powód poniósł straty - stracił majątek oraz pozostał bez opieki. Z kolei pozwany wydał już pieniądze uzyskane z dotacji w ramach programu dla młodych rolników, w związku z czym zobowiązany jest do ich zwrotu. Aktualnie pozostaje również na utrzymaniu matki, a zatem nie miałby możliwości wywiązać się z renty, na którą ewentualnie mogłoby zostać zamienione dożywocie. Wszystkie te okoliczności w opinii SA w Białymstoku przemawiają za koniecznością rozwiązania umowy dożywocia.
Konieczność doręczenia decyzji administracyjnej każdemu z małżonków oddzielnie
5 maja 2023
Co do zasady w społeczeństwie panuje przekonanie, iż działania jednego małżonka wywołują skutek również odnośnie do drugiego z nich. Wskazać jednak należy, że o ile taka sytuacja może mieć miejsce na gruncie prawa cywilnego, o tyle nie ma zastosowania w toku postępowania administracyjnego. W postępowaniu administracyjnym stronami są poszczególni małżonkowie jako...
Dodatkowe uprawnienie pracownika
25 kwietnia 2023
Z dniem 26 kwietnia 2023 r. wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu pracy, na mocy której zostanie dodany art. 1481. Zgodnie z tym przepisem pracownikowi w ciągu roku kalendarzowego przysługiwać będzie zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna będzie natychmiastowa obecność pracownika....
Nowe przestępstwa w Kodeksie karnym
3 kwietnia 2023
Nowelizacja Kodeksu karnego wprowadziła dwa nowe przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego. Zostały one uregulowane w art. 223a oraz art. 223b k.k. i są ściśle związane z ochroną funkcjonariuszy publicznych. W art. 223a k.k. zostało uregulowane przestępstwo publicznego nawoływania do udostępnienia informacji dotyczących życia prywatnego funkcjonariusza organu powołanego do...
Praca zdalna uregulowana w Kodeksie pracy
23 lutego 2023
Wraz z najnowszą nowelizacją Kodeksu pracy została uregulowana kwestia pracy zdalnej. Obecnie, zgodnie z przepisami, praca może być wykonywana nie tylko w zakładzie pracy, lecz również poza nim, a dokładnie "w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą". Mowa tu więc nie tylko o miejscu zamieszkania pracownika, lecz...
Błędy w postępowaniu karnym a naruszenie dóbr osobistych
18 września 2020
W dniu 23 czerwca 2020 r. Sąd Najwyższy wydał interesujące postanowienie w sprawie o sygn. akt II CSK 40/20. Wskazał w nim mianowicie, iż ewentualne nieprawidłowości, jakie miały miejsce na etapie postępowania karnego nie mogą być uznane za naruszenia dóbr osobistych. Czego dotyczyła sprawa? Otóż pewien mężczyzna domagał się, aby...