Aktualności
Adwokat Łukasz Bielawa
Czy wydziedziczone dziecko ma prawo do zachowku?
3 stycznia 2018
Na to pytanie udzielił odpowiedzi Sąd Apelacyjny w Katowicach w swoim wyroku z dnia 13 października 2017 r., wydanym w sprawie o sygn. akt V ACa 905/16. Zauważył w nim mianowicie, iż w sytuacji, gdy rodzic inicjuje spór, w następstwie którego dochodzi do rozpadu rodziny, nie może on w swoim testamencie skutecznie wydziedziczyć córki, która przez pewien okres czasu była wrogo nastawiona do ojca i okazywała mu dezaprobatę. W niniejszej sprawie powódka złożyła wniosek o zasądzenie od pozwanego będącego jej bratem określonej kwoty pieniężnej tytułem zachowku. Swoje żądanie powódka uzasadniła tym, że ojciec w sporządzonym przez siebie testamencie co prawda wydziedziczył ją, ale uczynił to bezskutecznie. Pozwany żądał oddalenia powództwa. Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynikało, że strony są rodzeństwem, posiadającym tych samych rodziców. Relacje w ich rodzinie układały się dobrze do czasu, gdy spadkodawca (ojciec stron) nie zmienił swojego stosunku do żony – zaczął wszczynać awantury i kłótnie z żoną, podczas których zachowywał się w agresywny sposób. Pozwany, który w tym czasie był już dorosły, na żądanie ojca – nie uczestniczył w tych awanturach. Z kolei powódka, wówczas kilkunastoletnia, zawsze stawała w obronie matki, która coraz ciężej znosiła ataki ze strony małżonka (korzystała nawet z pomocy psychologa). Spadkodawca był przeciwny temu, aby powódka mieszała się w kłótnie rodziców, a gdy córka nie słuchała go w tej kwestii – również wobec niej stawał się agresywny, grożąc nawet, że wszystkiego ją pozbawi. Podczas rodzinnych awantur parokrotnie zdarzyło się powódce zwrócić się do ojca w wulgarny sposób. Co ważne, pomimo napiętych relacji między sobą, małżonkowie rozwiedli się bez orzekania o winie. Po kilku latach od orzeczenia rozwodu między rodzicami stron, powódka wraz ze swoją matką wyprowadziła się z domu rodzinnego, w którym pozostał jedynie spadkodawca, który już wówczas związał się z inną kobietą. Należy zaznaczyć, że w tamtym czasie ojciec próbował nawiązać kontakt z powódką, nierzadko do niej dzwoniąc – ta jednak nie odbierała telefonu, a gdy już to uczyniła, w dalszym ciągu okazywała ojcu dezaprobatę, krytykując go za to, jak postąpił wobec niej i jej matki. Po pewnym czasie pozwany zawiadomił swoją siostrę, iż u ojca zdiagnozowano nowotwór. Prosił ją także, aby nie rozmawiała na ten temat ze spadkodawcą. Powódka niezwłocznie udała się do szpitala, w którym przebywał ojciec, jednak nie rozmawiała z nim o jego chorobie. Ojciec stron wyraźnie ucieszył się z tej wizyty. Wizyta powódki u ojca wpłynęła na poprawę ich wzajemnych relacji – odtąd strony wprawdzie nieregularnie, ale jednak kontaktowały się ze sobą telefonicznie. Powódka zaproponowała również ojcu niezbędną pomoc i wsparcie, ten jednak nie chciał z niej skorzystać tłumacząc, że pomagają mu inne osoby. Pozwany o tym, że stan zdrowia ojca znacznie się pogorszył, zawiadomił powódkę kilka minut przed jego śmiercią. Spadkodawca pozostawił po sobie testament notarialny, w którym do całego spadku powołał syna. Wydziedziczył w nim również powódkę z uwagi na to, że uporczywie nie dopełniała ona względem niego obowiązków rodzinnych, w tym nie utrzymywała z nim kontaktu, nie opiekowała się ojcem w chorobie oraz dopuszczała się względem niego rażącej obrazy czci. Zdaniem orzekających w sprawie Sądów żądanie pozwu jest zasadne w przeważającej mierze. Oddaliły one pozew jedynie w tym zakresie, w jakim dotyczył on odsetek za okres czasu, w którym nie mogły one być naliczane. Jak zauważyły oba Sądy powódka powinna otrzymać zachowek po ojcu, ponieważ dokonanie przez niego wydziedziczenie okazało się nieskuteczne. Sądy podkreśliły, iż to sam spadkodawca zainicjował konflikt w rodzinie stron, a to, że powódka zaniechała dalszych kontaktów z ojcem właśnie ze względu na jego postawę, nie może być traktowane jako uporczywe niedopełnianie obowiązków rodzinnych. Co więcej, o ile nie można zaaprobować sposobu, w jaki powódka zwracała się do ojca w trakcie kłótni, o tyle pozytywnie należy ocenić motywy zachowania powódki, która nie chcąc być bierna, broniła swojej matki przed agresją ojca. W opinii Sądów powódka była wrogo nastawiona do ojca, ponieważ czuła się przez niego skrzywdzona. Jej postawa zmieniła się z obliczu choroby ojca, jednakże z uwagi na fakt, że poprawa ich wzajemnych relacji następowała bardzo wolno, a spadkodawca zmarł nagle, nie doszło do pełnego pojednania ojca z córką.
Konieczność doręczenia decyzji administracyjnej każdemu z małżonków oddzielnie
5 maja 2023
Co do zasady w społeczeństwie panuje przekonanie, iż działania jednego małżonka wywołują skutek również odnośnie do drugiego z nich. Wskazać jednak należy, że o ile taka sytuacja może mieć miejsce na gruncie prawa cywilnego, o tyle nie ma zastosowania w toku postępowania administracyjnego. W postępowaniu administracyjnym stronami są poszczególni małżonkowie jako...
Dodatkowe uprawnienie pracownika
25 kwietnia 2023
Z dniem 26 kwietnia 2023 r. wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu pracy, na mocy której zostanie dodany art. 1481. Zgodnie z tym przepisem pracownikowi w ciągu roku kalendarzowego przysługiwać będzie zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna będzie natychmiastowa obecność pracownika....
Nowe przestępstwa w Kodeksie karnym
3 kwietnia 2023
Nowelizacja Kodeksu karnego wprowadziła dwa nowe przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego. Zostały one uregulowane w art. 223a oraz art. 223b k.k. i są ściśle związane z ochroną funkcjonariuszy publicznych. W art. 223a k.k. zostało uregulowane przestępstwo publicznego nawoływania do udostępnienia informacji dotyczących życia prywatnego funkcjonariusza organu powołanego do...
Praca zdalna uregulowana w Kodeksie pracy
23 lutego 2023
Wraz z najnowszą nowelizacją Kodeksu pracy została uregulowana kwestia pracy zdalnej. Obecnie, zgodnie z przepisami, praca może być wykonywana nie tylko w zakładzie pracy, lecz również poza nim, a dokładnie "w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą". Mowa tu więc nie tylko o miejscu zamieszkania pracownika, lecz...
Błędy w postępowaniu karnym a naruszenie dóbr osobistych
18 września 2020
W dniu 23 czerwca 2020 r. Sąd Najwyższy wydał interesujące postanowienie w sprawie o sygn. akt II CSK 40/20. Wskazał w nim mianowicie, iż ewentualne nieprawidłowości, jakie miały miejsce na etapie postępowania karnego nie mogą być uznane za naruszenia dóbr osobistych. Czego dotyczyła sprawa? Otóż pewien mężczyzna domagał się, aby...