Aktualności
Adwokat Łukasz Bielawa
Ubezwłasnowolnienie częściowe a pozew o rozwód - ważna uchwała SN
2 stycznia 2018

W dniu 21 grudnia 2017 r. w sprawie o sygn. akt III CZP 66/17 Sąd Najwyższy w składzie 3 sędziów podjął uchwałę, zgodnie z którą osoba częściowo ubezwłasnowolniona – choć może zawrzeć małżeństwo, to nie może samodzielnie wnieść pozwu rozwodowego. Z kolei w sytuacji, w której byłaby ona pozwana w sprawie rozwodowej, musiałby ją reprezentować kurator. Czego dotyczyła sprawa? Otóż Hanna P. będąca częściowo ubezwłasnowolniona wniosła do sądu pozew rozwodowy wraz z wnioskiem o zasądzenie na jej rzecz alimentów przeciwko Zenonowi P. Sąd I instancji odrzucił jej pozew, nie podejmując uprzednio starań, aby wezwać kuratora, który reprezentował interes powódki. Zdaniem Hanny P. zaniedbanie to było niezgodne z prawem, toteż odwołała się ona do Sądu II instancji, którym był Sąd Apelacyjny w Białymstoku. Sąd ten pochylając się nad sprawą nabrał wątpliwości, czy małżonek częściowo ubezwłasnowolniony posiada zdolność procesową w procesie o rozwód? I z takim też pytaniem zwrócił się do Sądu Najwyższego. Jak zauważył SN osoba częściowo ubezwłasnowolniona nie posiada zdolności procesowej w sprawie rozwodowej, a zatem nie może samodzielnie wnieść pozwu, a w toku sprawy rozwodowej, w której byłaby stroną pozwaną, musi być reprezentowana przez kuratora. Zdaniem Sędziego Pawła Grzegorczyka odpowiadając za zadane przez Sąd Apelacyjny pytanie należy powołać się na art. 12 § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, w myśl którego: ,,nie może zawrzeć małżeństwa osoba dotknięta chorobą psychiczną albo niedorozwojem umysłowym. Jeżeli jednak stan zdrowia lub umysłu takiej osoby nie zagraża małżeństwu ani zdrowiu przyszłego potomstwa i jeżeli osoba ta nie została ubezwłasnowolniona całkowicie, sąd może jej zezwolić na zawarcie małżeństwa." Po wtóre, przyjęcie, że osoba ubezwłasnowolniona częściowo posiada zdolność procesową w sprawach, które wynikają z zawarcia przez nią małżeństwa, prowadziłoby do niezgodnego z wolą ustawodawcy wniosku, iż osoba taka miałaby zdolność do czynności procesowych zarówno w sprawach o rozwód, jak i związanych z alimentami czy władzą rodzicielską nad dziećmi pochodzącymi z tego małżeństwa. Wreszcie, również art. 453¹ kpc w jasny sposób wprowadził zdolność osób o ograniczonej zdolności do czynności prawnych w konkretnej kategorii spraw. Sędzia Grzegorczyk dodał, że omawiane zagadnienie ma o tyle doniosłe znaczenie, że oddziałuje na prawa i wolności obywatelskie. Co więcej, rząd powinien dokonań weryfikacji aktualnie obowiązujących przepisów tak, aby były one zgodne ze standardami wyznaczonymi przez prawo międzynarodowe, w tym przede wszystkim Konwencją ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami. W konsekwencji Sąd I instancji, do którego trafił pozew Hanny P. powinien był przed jego odrzuceniem zwrócić się do kuratora z żądaniem potwierdzenia czynności dokonanych przez osobę ubezwłasnowolnioną częściowo. Gdyby zaś kurator był bierny lub działał niezgodnie z interesem podopiecznego, Sąd miał obowiązek zwrócić się do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wydanie kuratorowi stosownych wskazówek czy nawet wystąpić o zmianę kuratora.
Praca zdalna uregulowana w Kodeksie pracy
23 lutego 2023
Wraz z najnowszą nowelizacją Kodeksu pracy została uregulowana kwestii pracy zdalnej. Obecnie, zgodnie z przepisami, praca może być wykonywana nie tylko w zakładzie pracy, lecz również poza nim, a dokładnie "w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą". Mowa tu więc nie tylko o miejscu zamieszkania pracownika, lecz...
Błędy w postępowaniu karnym a naruszenie dóbr osobistych
18 września 2020
W dniu 23 czerwca 2020 r. Sąd Najwyższy wydał interesujące postanowienie w sprawie o sygn. akt II CSK 40/20. Wskazał w nim mianowicie, iż ewentualne nieprawidłowości, jakie miały miejsce na etapie postępowania karnego nie mogą być uznane za naruszenia dóbr osobistych. Czego dotyczyła sprawa? Otóż pewien mężczyzna domagał się, aby...
Wyższe kary za przestępstwa i wykroczenia skarbowe
18 września 2020
W 2021 r. najwyższa możliwa kara za przestępstwo skarbowe wyniesie prawie 27 milionów złotych, a najniższa możliwa grzywna za wykroczenie skarbowe wynosić będzie 280 zł. Zmiany w tym zakresie mają bezpośredni związek ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia, które w przyszłym roku, które w przyszłym roku ma wynieść 2 800 zł, czyli o...
Przekonania prokuratora a dobro dziecka - ważne orzeczenie SN
13 stycznia 2020
Jak zauważył Sąd Najwyższy w swoim wyroku z dnia 6 grudnia 2019 r. (sygn. akt V CSK 471/18), gdy prokurator występuje z pozwem o zaprzeczenie ojcostwa, w żadnym razie nie może kierować się osobistymi przekonaniami, ale wyłącznie dobrem dziecka. Nie zawsze bowiem jest tak, że zaprzeczenie ojcostwa będzie leżało w...
Ważne zmiany w systemach bezpieczeństwa samochodów
13 stycznia 2020
W dniu 5 stycznia br. weszły w życie istotne przepisy, mające na celu poprawę bezpieczeństwa na drogach oraz zminimalizowanie liczby wypadków. Otóż zgodnie z nimi od 2022 r. każdy nowy model samochodu, wprowadzany na rynek unijny będzie musiał posiadać zaawansowane systemy bezpieczeństwa (w sumie prawie 30), w tym zwłaszcza: asystenta...