Aktualności
Adwokat Łukasz Bielawa
Czym różni się mandat karny od wyroku skazującego? Wyrok SN
18 grudnia 2017
Powyższe zagadnienie poruszył Sąd Najwyższy w swoim wyroku z dnia 13 września 2017 r., wydanym w sprawie o sygn. akt IV KK 55/17. Zdaniem SN, choć mandat karny jest jednym ze sposobów rozstrzygania o popełnionym wykroczeniu, to jednak nie można sensownie przyrównywać go do wyroku wydanego w sprawie wykroczeniowej. Czego dotyczyła sprawa? Otóż pewien Sąd Rejonowy wydał rozstrzygnięcie, w którym obwinioną uznał za winną tego, że prowadziła na terenie gminy sprzedaż artykułów tekstylnych poza wyznaczonym do tego miejscem, tj. o wykroczenie z art. 60³ § 1 kw: ,,kto prowadzi sprzedaż na terenie należącym do gminy lub będącym w jej zarządzie poza miejscem do tego wyznaczonym przez właściwe organy gminy, podlega karze grzywny”. Za ten czyn obwinionej wymierzono karę ograniczenia wolności w wymiarze 20 godzin, polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne. Od opisanego wyroku nie wniesiono żadnego środka zaskarżenia, toteż uległ on uprawomocnieniu. Jednakże Prokurator Genralny wniósł od niego kasację na niekorzyść obwinionej. Zdaniem PG w sprawie powinien znaleźć zastosowanie art. 38 kw, który stanowi, że: ,,ukaranemu co najmniej dwukrotnie za podobne wykroczenia umyślne, który w ciągu dwóch lat od ostatniego ukarania popełnia ponownie podobne wykroczenie umyślne, można wymierzyć karę aresztu, choćby było zagrożone karą łagodniejszą”, a w konsekwencji Sąd powinien orzec wobec obwinionej karę aresztu. Zdaniem prokuratora Generalnego Sąd I instancji nie powinien był poprzestać na wydaniu wyroku nakazowego, ponieważ w postępowaniu nakazowym nie mógł orzec kary aresztu. Choć Sąd Najwyższy uznał kasację za nietrafną, to uchylił zaskarżony wyrok, a sprawę przekazał do ponownego rozpoznania. Jak zauważył SN pomimo tego, że kasację wniesiono na niekorzyść obwinionej, to i tak przyniosła ona skutek dla niej korzystny. W opinii Sądu Najwyższego w niniejszej sprawie jedyną możliwą do wymierzenia karą była kara grzywny. Sąd ten przypomniał również, że z nadzwyczajnym obostrzaniem kar za wykroczenia, o którym mowa w art. 38 kw mamy do czynienia tylko wtedy, gdy istnieją prawomocne wyroki sądów, które uprzednio zapadły wobec obwinionego. Zastosowania art. 38 kw nie uzasadnia zatem okoliczność, że wobec obwinionego wydano mandaty karne. Podobna sytuacja miała miejsce w omawianej sprawie – wprawdzie wobec obwinionej 2 razy wydano już mandaty karne za wykroczenia umyślne, podobne do obecnego, ale ani razu nie skazano jej prawomocnie wyrokiem sądu za popełnienie podobnych wykroczeń umyślnych. Okoliczność ta uniemożliwiła wymierzenie obwinionej kary ograniczenia wolności za popełnione wykroczenie. Sąd Najwyższy wypowiedział się również szeroko na temat tego, w jaki sposób dokonywać prawidłowo wykładni art. 38 kw. Zauważył mianowicie, że postępowanie mandatowe różni się od postępowania sądowego. W tym drugim bowiem Sąd wydaje wyrok w sprawie wykroczeniowej. Co więcej, nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego nie stanowi orzekania co winy i kary, jako że organem uprawnionym do orzekania w sprawach o wykroczenia jest Sąd. Pamiętać trzeba również, iż poddanie się grzywnie nałożonej w formie mandatu karnego to postępowanie zastępcze, pozasądowe, prowadzone za zgodą sprawcy wykroczenia. Nie bez znaczenia jest również fakt, że mandat karny w przeciwieństwie do wyroku Sądu, nie podlega zaskarżeniu. Nadto, mandat karny nie podlega zaskarżeniu, odmiennie niż wyrok Sądu. Kończąc swoje rozważania SN wskazał, iż przy ponownym rozpoznawaniu sprawy Sąd I instancji powinien zwrócić uwagę, że obwiniona nie działała w ramach recydywy z art. 38 kw oraz że wymiar kary, jaka ma zostać względem niej orzeczony, powinien mieścić się w granicach z art. 60³ § 1 kw.
Konieczność doręczenia decyzji administracyjnej każdemu z małżonków oddzielnie
5 maja 2023
Co do zasady w społeczeństwie panuje przekonanie, iż działania jednego małżonka wywołują skutek również odnośnie do drugiego z nich. Wskazać jednak należy, że o ile taka sytuacja może mieć miejsce na gruncie prawa cywilnego, o tyle nie ma zastosowania w toku postępowania administracyjnego. W postępowaniu administracyjnym stronami są poszczególni małżonkowie jako...
Dodatkowe uprawnienie pracownika
25 kwietnia 2023
Z dniem 26 kwietnia 2023 r. wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu pracy, na mocy której zostanie dodany art. 1481. Zgodnie z tym przepisem pracownikowi w ciągu roku kalendarzowego przysługiwać będzie zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna będzie natychmiastowa obecność pracownika....
Nowe przestępstwa w Kodeksie karnym
3 kwietnia 2023
Nowelizacja Kodeksu karnego wprowadziła dwa nowe przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego. Zostały one uregulowane w art. 223a oraz art. 223b k.k. i są ściśle związane z ochroną funkcjonariuszy publicznych. W art. 223a k.k. zostało uregulowane przestępstwo publicznego nawoływania do udostępnienia informacji dotyczących życia prywatnego funkcjonariusza organu powołanego do...
Praca zdalna uregulowana w Kodeksie pracy
23 lutego 2023
Wraz z najnowszą nowelizacją Kodeksu pracy została uregulowana kwestia pracy zdalnej. Obecnie, zgodnie z przepisami, praca może być wykonywana nie tylko w zakładzie pracy, lecz również poza nim, a dokładnie "w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą". Mowa tu więc nie tylko o miejscu zamieszkania pracownika, lecz...
Błędy w postępowaniu karnym a naruszenie dóbr osobistych
18 września 2020
W dniu 23 czerwca 2020 r. Sąd Najwyższy wydał interesujące postanowienie w sprawie o sygn. akt II CSK 40/20. Wskazał w nim mianowicie, iż ewentualne nieprawidłowości, jakie miały miejsce na etapie postępowania karnego nie mogą być uznane za naruszenia dóbr osobistych. Czego dotyczyła sprawa? Otóż pewien mężczyzna domagał się, aby...