Wraz z najnowszą nowelizacją Kodeksu pracy została uregulowana kwestia pracy zdalnej. Obecnie, zgodnie z przepisami, praca może być wykonywana nie tylko w zakładzie pracy, lecz również poza nim, a dokładnie „w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą”. Mowa tu więc nie tylko o miejscu zamieszkania pracownika, lecz o każdym innym miejscu, które zostanie uzgodnione z pracodawcą. Nie ulega przy tym wątpliwości, iż takie miejsce musi spełniać odpowiednie warunki do wykonywania pracy zdalnej, a więc przede wszystkim warunki lokalowe i techniczne. Uzgodnienie pomiędzy stronami stosunku pracy może nastąpić już przy zawieraniu umowy o pracę lub w trakcie zatrudnienia. W przypadku trwania stosunku pracy inicjatywa pracy zdalnej może wyjść zarówno od pracodawcy, jak i pracownika, z tym że w przypadku wniosku pracownika wymaga  się, aby był on złożony na piśmie – bez różnicy przy tym czy będzie to forma papierowa czy elektroniczna.

W nowelizacji, oprócz wyżej opisanego trybu uzgodnienia, został przewidziany dodatkowy tryb przejścia pracownika na pracę zdalną, a mianowicie – na polecenie pracodawcy. Tryb ten, w przeciwieństwie do trybu uzgodnienia, nie wymaga zgodnego porozumienia stron, jednak nie jest do końca arbitralnym uprawnieniem pracodawcy. Nie jest bowiem tak, że pracodawca w każdym czasie oraz niezależnie od warunków mieszkaniowych pracownika może polecić mu wykonywanie pracy zdalnej. Sytuacja taka może mieć miejsce jedynie:

– w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu lub

– w okresie, w którym zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe z powodu działania siły wyższej.

Nie są to jednak jedyne warunki, które muszą być spełnione, aby pracodawca mógł skorzystać z tego trybu. Niezbędne dodatkowo jest, aby pracownik bezpośrednio przed wydaniem polecenia, złożył oświadczenie w postaci papierowej lub elektronicznej, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej. W konsekwencji, jeżeli takiego oświadczenia nie złoży, skorzystanie przez pracodawcę z trybu polecenia nie jest możliwe.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 240).