Wykluczenie członka spółdzielni mieszkaniowej – ciekawy wyrok SA w Warszawie

W swoim wyroku z dnia 8 listopada 2018 r. (sygn. akt V ACa 785/17) Sąd Apelacyjny w Warszawie zwrócił uwagę na fakt, iż rozpatrując wykluczenie członka spółdzielni ze spółdzielni mieszkaniowej, jakie miało miejsce przed 2018 r. pamiętać należy o zmianach Prawa Spółdzielczego, jakie miały miejsce w ostatnim roku. Jakkolwiek kwestia ta wydaje się być oczywista, to wymaga przypomnienia przede wszystkim z tego względu, że nowe przepisy nie przewidują już możliwości ustania członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej wskutek wykluczenia. W omawianej sprawie powód skierował pozew przeciw Spółdzielni Mieszkaniowej na warszawskiej Pradze, wnosząc o stwierdzenie nieistnienia lub nieważności uchwały Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej z 17 marca 2014 r., w której wykluczono go z grona członków spółdzielni. W opinii powoda uchwałę podjął nieistniejący organ, gdyż jego członkowie w związku z upływem kadencji, utracili swoje mandaty. Z kolei pozwana Spółdzielnia Mieszkaniowa wniosła o oddalenie powództwa powołując się na zarzut braku legitymacji czynnej powoda, który w momencie podejmowania uchwały nie był już członkiem spółdzielni. W dniu 20 kwietnia 2017 r. Sąd Okręgowy w Warszawie ustalił, że zaskarżona uchwała Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej nie istnieje. Sąd I instancji przypomniał też, że uchwałę w sprawie wyników wyborów do Rady Nadzorczej podjęto w dniu 30 czerwca 2011 r. W dniu 7 stycznia 2014 r., Sąd Apelacyjny prawomocnym wyrokiem ustalił, że wybrana rada nie istnieje. Pomimo braku organu, pozwana Spółdzielnia Mieszkaniowa wniosła o dokonanie wpisu do rejestru przedsiębiorców polegającego na zmianie danych dotyczących składu rady nadzorczej poprzez wykreślenie dotychczasowych pięciu jej członków i wpisanie nowych. Sąd Rejonowy wprawdzie wykreślił dotychczasowych członków rady nadzorczej, ale odmówił wpisania nowych. Powód został wykluczony ze spółdzielni w lutym 2013 r. Co ciekawe, 17 marca 2014 r. podjęto kolejną uchwałę o wykluczeniu powoda z członkostwa spółdzielni, a jako powód jej podjęcia wskazywano, że mężczyzna świadomie działa na szkodę Spółdzielni oraz uporczywie narusza postanowienia statutu, regulaminów oraz uchwał jej organów. Powodowi przysługuje prawo do lokalu wchodzącego w skład zasobów mieszkaniowych spółdzielni oraz prawo do lokali garażowych. Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd I instancji uznał  powództwo o ustalenie nieistnienia uchwały za zasadne. W opinii Sądu sporna uchwała nie istnieje, ponieważ podjął ją nieistniejący organ – rada nadzorcza, w skład której weszły osoby, których mandaty już wówczas wygasły. Pozwana Spółdzielnia była odmiennego zdania niż Sąd i wniosła apelację od wyroku. Sąd Apelacyjny w Warszawie uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Jak wskazał, osoby działające jako członkowie rady nadzorczej, były powołane zgodnie z uchwałą Zebrania Przedstawicieli Członków Spółdzielni z 29 czerwca 2007 r., a ich dane zostały ujawnione w KRS. W ocenie Sądu II instancji wykluczenie ze spółdzielni pozostawało w kompetencji rady nadzorczej, a uchwała została podjęta przy odpowiednim składzie członków rady. Zdaniem SA, Sąd I instancji przy ponownym rozpoznawaniu sprawy powinien skupić się na kwestii, czy według stanu na dzień orzekania powód w dalszym ciągu posiada interes prawny w domaganiu się ustalenia nieważności uchwały o wykluczeniu z członkostwa w spółdzielni, co należy ocenić w kontekście zmian ustawy z 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, Kodeksu postępowania cywilnego oraz Prawa spółdzielczego. Zgodnie z nowymi regulacjami nie jest możliwe ustanie członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej poprzez wykluczenie jej członka w sposób przewidziany w art. 24 § 1 Prawa spółdzielczego