W dniu 21 grudnia 2017 r. w sprawie o sygn. akt III CZP 66/17 Sąd Najwyższy w składzie 3 sędziów podjął uchwałę, zgodnie z którą osoba częściowo ubezwłasnowolniona – choć może zawrzeć małżeństwo, to nie może samodzielnie wnieść pozwu rozwodowego. Z kolei w sytuacji, w której byłaby ona pozwana w sprawie rozwodowej, musiałby ją reprezentować kurator. Czego dotyczyła sprawa? Otóż Hanna P. będąca częściowo ubezwłasnowolniona wniosła do sądu pozew rozwodowy wraz z wnioskiem o zasądzenie na jej rzecz alimentów przeciwko Zenonowi P. Sąd I instancji odrzucił jej pozew, nie podejmując uprzednio starań, aby wezwać kuratora, który reprezentował interes powódki. Zdaniem Hanny P. zaniedbanie to było niezgodne z prawem, toteż odwołała się ona do Sądu II instancji, którym był Sąd Apelacyjny w Białymstoku. Sąd ten pochylając się nad sprawą nabrał wątpliwości, czy małżonek częściowo ubezwłasnowolniony posiada zdolność procesową w procesie o rozwód? I z takim też pytaniem zwrócił się do Sądu Najwyższego. Jak zauważył SN osoba częściowo ubezwłasnowolniona nie posiada zdolności procesowej w sprawie rozwodowej, a zatem nie może samodzielnie wnieść pozwu, a w toku sprawy rozwodowej, w której byłaby stroną pozwaną, musi być reprezentowana przez kuratora. Zdaniem Sędziego Pawła Grzegorczyka odpowiadając za zadane przez Sąd Apelacyjny pytanie należy powołać się na art. 12 § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, w myśl którego: ,,nie może zawrzeć małżeństwa osoba dotknięta chorobą psychiczną albo niedorozwojem umysłowym. Jeżeli jednak stan zdrowia lub umysłu takiej osoby nie zagraża małżeństwu ani zdrowiu przyszłego potomstwa i jeżeli osoba ta nie została ubezwłasnowolniona całkowicie, sąd może jej zezwolić na zawarcie małżeństwa." Po wtóre, przyjęcie, że osoba ubezwłasnowolniona częściowo posiada zdolność procesową w sprawach, które wynikają z zawarcia przez nią małżeństwa, prowadziłoby do niezgodnego z wolą ustawodawcy wniosku, iż osoba taka miałaby zdolność do czynności procesowych zarówno w sprawach o rozwód, jak i związanych z alimentami czy władzą rodzicielską nad dziećmi pochodzącymi z tego małżeństwa. Wreszcie, również art. 453¹ kpc w jasny sposób wprowadził zdolność osób o ograniczonej zdolności do czynności prawnych w konkretnej kategorii spraw. Sędzia Grzegorczyk dodał, że omawiane zagadnienie ma o tyle doniosłe znaczenie, że oddziałuje na prawa i wolności obywatelskie. Co więcej, rząd powinien dokonań weryfikacji aktualnie obowiązujących przepisów tak, aby były one zgodne ze standardami wyznaczonymi przez prawo międzynarodowe, w tym przede wszystkim Konwencją ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami. W konsekwencji Sąd I instancji, do którego trafił pozew Hanny P. powinien był przed jego odrzuceniem zwrócić się do kuratora z żądaniem potwierdzenia czynności dokonanych przez osobę ubezwłasnowolnioną częściowo. Gdyby zaś kurator był bierny lub działał niezgodnie z interesem podopiecznego, Sąd miał obowiązek zwrócić się do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wydanie kuratorowi stosownych wskazówek czy nawet wystąpić o zmianę kuratora.