W dniu 12 stycznia 2017 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku, postanowieniem wydanym w sprawie o sygn. akt III AUz 475/16 ustalił, iż z faktu, że strona konsultuje się w swojej sprawie z prawnikami, udzielającymi bezpłatnych porad prawnych w ramach dyżurów, nie można wywodzić wniosku, iż jest ona osobą nieporadną. Okoliczność ta zdaniem Sądu świadczyć może jedynie o zaradności strony i braku podstaw do ustanowienia dla niej pełnomocnika z urzędu. W sprawie o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, toczącej się przed Sądem Okręgowym w Gdańsku, ubezpieczona wniosła o ustanowienie dla siebie pełnomocnika z urzędu, argumentując, iż nie posiada ona środków finansowych do poniesienia kosztów honorarium pełnomocnika. Do wniosku dołączyła również oświadczenie majątkowe na formularzu. SO oddalił wskazany wniosek podnosząc, iż Kodeks Postępowania Cywilnego przewiduje, że taki wniosek powinien być uwzględniony, jeżeli udział pełnomocnika w sprawie jest potrzebny, zaś jedyną przesłanką decydującą o jego uwzględnieniu nie może być trudna sytuacja finansowa strony. W opinii Sądu Okręgowego ubezpieczona nie jest osobą nieporadną, a zatem ma rzeczywistą możliwość samodzielnego występowania w sprawie. Ubezpieczona wniosła zażalenie od powyższego rozstrzygnięcia, domagając się jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, ewentualnie o jego zmianę poprzez przyznanie jej pełnomocnika z urzędu. Kobieta zaznaczyła nadto, że w jej opinii udział pełnomocnika w sprawie jest potrzebny, ponieważ nie posiada ona dostatecznego rozeznania w sprawie. Zwróciła uwagę także na fakt, że do ustanowienia pełnomocnika z urzędu potrzebne jest zaistnienie 2 przesłanek – trudnej sytuacji materialnej strony oraz potrzeby ustanowienia pełnomocnika z urzędu. Sąd Apelacyjny w Gdańsku oddalił opisane zażalenie, uznając je za bezzasadne. Sąd odwoławczy, powołując się w dużej mierze na treść art. 117 kpc potwierdził nierozłączność trudnej sytuacji finansowej strony oraz istnienia potrzeby udziału pełnomocnika w sprawie jako przesłanek przemawiających za ustanowieniem pełnomocnika z urzędu. Dodał również, iż do obowiązków sądu (zgodnie z art. 117 § 5 kpc) należy dokonanie oceny, czy udział pełnomocnika w sprawie rzeczywiście jest potrzebny. Taki udział zdaniem Sądu uznać należy za niepotrzebny, jeżeli strona jest nieporadna, tzn. nie posiada podstawowej orientacji w przepisach, a równocześnie udzielenie jej pouczenia przez sąd o celowości czynności procesowych okaże się niewystarczające. SA przywołał także aktualną linię orzeczniczą, w myśl której ustanowienie pełnomocnika z urzędu będzie zasadne również, gdy sprawa jest wyjątkowo skomplikowana, choćby sama strona nie była nieporadna lub też stan zdrowia nie pozwala stronie na prowadzenie procesu w sposób samodzielny. W opinii SA zatem Sąd I instancji słusznie odmówił ustanowienia pełnomocnika dla ubezpieczonej. Podkreślił tym samym, że strona regularnie korzystała z porad prawnych prawnika świadczącego nieodpłatną pomoc prawną. Wprawdzie nie reprezentował on ubezpieczonej przed sądem, ale sporządzał dla niej przydatne pisma procesowe.  Zdaniem Sądu Apelacyjnego o nieporadności strony nie może świadczyć fakt, że jedno z wniesionych przez nią pism (sporządzonych przez wskazanego prawnika) obarczone było brakiem formalnym w postaci braku podpisu, ponieważ taki mankament może być w łatwy sposób usunięty, a zdarzyć się może również zawodowym pełnomocnikom, co więcej – biorąc pod uwagę, że zgłaszała się ona do prawników udzielających darmowych porad prawnych – uznać ją można za osobę zaradną, prawidłowo dbającą o swoje interesy. Sąd II instancji podniósł również, że ustanowienia dla strony pełnomocnika z urzędu nie uzasadnia również stopień trudności sprawy – w postępowaniu o prawo do renty postępowanie dowodowe prowadzone jest z urzędu, a kluczowy dowód stanowi opinia biegłego. Do obowiązków strony w takim postępowaniu należy zaś wyłącznie przedstawienie twierdzeń odnośnie schorzeń mających wpływ na jej zdolność do pracy, który to obowiązek zresztą ubezpieczona wypełniła. W związku z ustaleniem, że niniejsza sprawa jest nieskomplikowana, a ubezpieczona nie jest osobą nieporadną, w opinii SA w Gdańsku szczegółową ocenę sytuacji majątkowej ubezpieczonej – w obliczu nie spełnienia pozostałych przesłanek decydujących o możliwości ustanowienia pełnomocnika z urzędu – uznać należy za bezprzedmiotową.